declaration universelle des droits de l'homme en tachlhiyt

agoram

Active Member
LEBRÎH N DDUNIT S IZERFAN UFGAN
Déclaration universelle des droits de l'homme


Iffugh d lebrîh n ddunit s izerfan ufgan, aseggwas n kumraw d tam 1948 gh tasut ad lligh nella, taswingemt gh tarurt n lebrîh ad s tmazight tlul gh dar imeslayn n tamesmunt tamaynut n tawsna d isfalkiten umadan gh dujanbir 1989.

Tadumkalt

Lligh d tussna s tirrugza izuzdren gh kaygat yan gh imeslayn n tawja n ufgan d izerfan nnes ingaddan, zzegnin, ad yegan tagarat (tarselt) n tderfit, taghdemt, d ufra gh ddunit,

Lligh d attu n izerfan ufgan yiwi s isekkirn n traàit lli isigsen afrak n tefgant, ig awttas lli sa ttlin mdden kulluten, ad tlal yat ddunit, lligh rad ifejjij kaygat yan s tderfit n inaw, d taghalt, isderfi gh tawda d lâz.

Lligh d iqqan ad yeg uzerf amarar f izerfan ufgan adas ur ik bezziz ad inker gh tigira f temurrant d traàit. Lligh iga gh wammas n tghawsiwin tasdawst n tsimghuri n tzdayin fulkinin nger tiwunak.

Lligh d imadan n tmttin munnin sawlen dagh gh umqqen f liman s izerfan ufgan mqqurnin d tirrugza n kraygat yan, d izerfan ingaddan n irgazen ula timgharin, biksen tuggas ad seftun timghuri wamun, allen aswir n tudert gh wallun n tderfit irruten.

Lligh d tiwunak timeslayin semqqent f tmawast d tmettin munnin, ad sekrent f timghuri n izerfan ufgan d tderfiyin nnes meqqurnin, uqern tent.

Lligh d tussna n izerfan ad d tderfiyin ad ad dar tamagart meqqurn ay ttiskar s umqqen ad, hatti:

Agraw yuman n tmettin munnin ar yaqra s lberîh ad n ddunit s izerfan ufgan, mas iga aswir ittidran lliyegan awettas ad t lkmen imadanen d tmettin kulluten, ad yemmagh kaygat yan, negh kaygat tarabbut gh wamun, lebrîh ad gh umnid wallen nnes, ad ssimghuren luqqer izerfan ad d tderfiyin ad, s usselmed d tnekra, ttiskarent tazzeliwin mdêfurnin f uswir n tmizar d uswir n ddunit ad sisenssen midden gh ddunit kullut, nger tiwunnak timeslatin s ixef nnsent d imdanen n ikalen lli illan h ddu tmasayt nnsent.

Imir amezwaru
--------------------------------------------------------------------------------
Ar ttelalen midden kulluten gan iderfiyen, negaddan gh tirrugza d izerfan, lan anli d ufrak, illa fellasen ad smsnaran nger-atsen s iman n tagwemat.
Imir wis sin


--------------------------------------------------------------------------------
Iga gh izerf n kaygat yan ad ifejjij s izerfan d tderfiyin lli d yuckan gh lebrîh ad, bla kra n usnûhyu, zund asnûhyu s uferdis, negh aklu, negh tazaka, negh tutlayt, negh ddin, negh amnad asertiy, negh kra n umnad yâdnin, negh azûr n tmazirt, negh wi wamun, negh win tmaxirt, negh win tlalit, negh d kra n usures yâdnin, ad ur yili nâhya nger irgazen d tmegharin.
Smed i mad izrin, ur ad yili kra n usnûhyu, ittyasayen f usures asertiy, negh asures n uzerf n tmazirt, negh akal isderfen, negh illa gh ddu tmadîrt, negh tyasas tbendit nnes s kra n usekref.

Imir wis krâd


--------------------------------------------------------------------------------
Ila kraygat yan izerf nnes gh tudert d tderfit d tafrat n ixef nnes.
Imir wis kkûz


--------------------------------------------------------------------------------
Ur tezri tessumga n kra n yan. Tgdel tessumga d tesbbabt n isemgan gh isursen nnsent kulluten.
Imir wis smus


--------------------------------------------------------------------------------
Ur a ittifsar hêtta yan ufgan i usmrret, ula tifgurin, ula ismensnaran icceqqan, negh asdâr n tirrugza.
Imir wis sdîs


--------------------------------------------------------------------------------
Ila kaygat yan ghin gh illa ad as ittissan s tixeft nnes n uzerf.
Imir wis sa


--------------------------------------------------------------------------------
Negaddan midden kulluten gh mnid n uzerf, lan kulluten izerf ad fejjijen s yat tmmestant immerwasen, bla asnûhyu, ghikli kullu darsen izerf gh yat tmmestant inegaddan mgal asnûhyu lli itteggren i lberîh ad, d usiss f kra n usnûhy zund wad.
Imir wis tam


--------------------------------------------------------------------------------
Ila kaygat yan izerf ad ifettu s tinebâdin (lmâhkamat) n tmazirt, a fellas rarent iskkiren lli ittggern i izerfan nnes meqqurnin lli yas ifka uzerf.
Imir wis tezzâ


--------------------------------------------------------------------------------
Ur izri wammâz n hêtta yan ufgan, ghikli ur izri ad t ssemrin negh t zzugen hakkak.
Imir wis mraw


--------------------------------------------------------------------------------
Kaygat yan dars izerf, s tnegaddayt nger as d wiyyâd, ad ttizra tmukrist nnes gh yat tinetnbâdt inderfen ighêzan, yan izri yughden gh tazzalt ad tsengiri gh izerfan nnes d imafelaten nnes d tlumas d tnaghatin lli fellas ittâren.
Imir wis yan d mraw


--------------------------------------------------------------------------------

Ar ittegga wan ilumsen s kra n n tnaght amelsi ar kigh yuzer s tazzalt gh tintenbâd gh lan isugar n tmenàrt fellas.
ur ad yuzzer yan s kra n usekkir negh tagayt n usekkir amer igh iga mayan tanaght gh uzerf n tmazirt, negh azerf n ddunit gh uzemz lligh ittuyskar.
Imir wis sin d mraw
--------------------------------------------------------------------------------
Ur ittifsar hêtta yan i ukeccum n hakkak gh tudert nnes, negh tawja nnes, negh tuzdeght nnes, negh tibratin nnes, ghikli ur ittifsar i tassayin f uddur nnes d tenesflidt nnes.
Imir wis krâd d mraw


--------------------------------------------------------------------------------

Kaygat yan dars izerf nnes gh tderfit n umattay d ustay n umras n tuzdeght nnes gh ugunes n iwwutta n kaygat tawwunkt.
Ila kuyan izerf nnes ad ifel kraygat tamazirt, tekcem gisent hêtta tmazirt nnes, ghikli dars izerf nnes ad sis yurri.
Imir wis kkûz d mraw
--------------------------------------------------------------------------------

Kaygat yan dars izerf ad yamêz asgelf gh tmizar yâdnin, negh t yurem s trula gh userfufen.
Ur ar ittefjij s izerf ad yan izrin gh tintenbâd s tanaghin ur igin tin tsertit, negh iskkiren lli imyagalen d iwettasen n tmettin munnin d isentiyen nnsent.
Imir wis smus d mraw
--------------------------------------------------------------------------------

Kaygat yan dars izerf ad ifejjij s yat tawemanit.
Ur tezri tuwekkast n tawmanit i hêtta yan s hakkak. Ghikli ur izri ad ittikkas izerf n usennifel n tawmanit.
Imir wis sdîs d mraw
--------------------------------------------------------------------------------

Kud nna ilkem urgaz d temghart tizi n iwel ar darsen ittili izerf ad iwlen, skren tawja, bla kra n isekraf n uferdis, negh tawmanit, negh ddin. Darsen izerfan inegaddan igh rad iwlen d igh rad llefen (rzêmen).
Ur ittiskar utgar n iwil (lkaghêd llitihal) abla s tayri n imestggaren lli iran ad iwlen sis, bla kra n usbezziz.
Tawja aygan taferdist tamagant izwaren gh wamun, dars izerf ad tefjjij s tmestant wwamun ula tawwunkt.
Imir wis sa d mraw
--------------------------------------------------------------------------------

Kaygat yan dars izerf nnes ad ittâf wâhdut, negh idra d wiyyâd.
Ur tezri tuykkast n uyda i hêtta yan s hakkak.
Imir wis tam d mraw
--------------------------------------------------------------------------------
Kaygat yan dars izerf nnes gh tderfit n uswingem, d ufrak, d ddin. Izerf ad yuma tiderfit n usenfel n ddin nnes, negh aghal nnes, d tderfit n usiwel fellas, s usselmed d usekkir n tzaliwin nnes gh trekwesa, negh tazalt, wâhdut, negh d trabbut nnes.
Imir wis têza d mraw


--------------------------------------------------------------------------------
Kaygat yan dars izerf gh tderfit n umnad (annay) d usiwel. Izerf ad yuma tiderfit ad yasi imnaden nna yera, bla kra n ukeccum, d wayecabba s ineghmisen d isewingimen, ihêbbelten, yawi ten, isak ten nger midden s imassen lli yera, s mekna yera, bla isekraf n iwetta.

Imir wis simraw
--------------------------------------------------------------------------------

Kaygat yan dars izerf ad isemsli ger temsmunin d trubba n ufra.
Ur izri usebzziz n yan ad isemsli gh kra n tmesmunt.
Imir wis simraw d yan
--------------------------------------------------------------------------------

Kaygat yan dars izerf ad yawes gh tesmyallayt n tghawsiwin umanin n tmazirt nnes, swa s ixef nnes, swa s ineflas ittistayen s tderfit.
Kaygat yan dars izerf lli yellan dar wiyyâd an walan tizayzin umanin gh tmazirt nnes.
Tayri n umadan ad yegan taghbalut n tmasayt n tnebâdt. Ar ed immal tayri yad s isemstayen zddegnin, kaygat tawalt, ar zrayen s ustay n trekwsa, ngaddan kullu gisen midden, negh kra n tgharast yâdnin tt irwasen, isugren tiderfit n ustay.
Imir wis simraw d sin
--------------------------------------------------------------------------------
Kaygat yan, s tmeslayt nnes gh wamun, dars izerf nnes gh tsugart n wamun, d wad as ttifkan, s tfasa n tmazirt nnes d tin tmawast nger tmizar n ddunit, izerfan nnes n tdamsa, d win wamun, d win tnekra, llid iqqan i tirrugza d timghuri iderfen n tixeft nnes.
Imir wis simraw d krâd


--------------------------------------------------------------------------------

Kaygat yan dars izerf nnes gh twuri. Tili dars tderfit n ustay n twuri s tiwetlin llit isusmen, ghikli dars izerf n tmmestant gh ucummer.
Kaygat yan dars izerf gh tighrad inegaddan n twuri, bla kra n usnûhyu.
Kaygat yan, igh isker kra n twuri, dars izerf gh tigherad ighdmen, lli rad as isuger netta d tawja nnes, tudert lli d imcuckan d tirrugza n ufgan. Ar as ittismad – igh tid yiwi uzemz- imassen yâdnin n tmmestant wamun.
Kaygat yan dars izerf ad isker anemalu, netta d wiyyâd, negh t isekcem, ad ismmesten isâhaten nnes.
Imir wis simraw d kûz
--------------------------------------------------------------------------------
Kaygat yan dars izerf gh uswunfu d tizi yugan, yili dars izerf gh uswuttu inlan n tiseqqal n twuri d uswunfu ittifran, kaygat tawalt.
Imir wis simraw d smus


--------------------------------------------------------------------------------

Kaygat yan dars izerf gh uswir n tudert lli yudan, ad izmer tadawsa nnes d ubughlu nnes netta d tawja nnes, yuma mayan ametcu d isnaraten inebzazen wamun. Yili dars izerf gh tsugart n tudert gh tsursin n ucummer, d tmadûnt, d ugdem, d tudgalt, d twesri, d mad tent irwasen gh tejlayt n imassen n tudert s usrag (azakkak) n tiwetlin d ikkan berra n tayri nnes.
Immiten d wazan darsen izerf gh tiwsi d tawit izêlin. Ar tfejjijen wazzan kulluten s tmmestant ingaddan zund igh lulen gh tzedayt n iwil (litihal) zund igh lulen gh berra nnes.
Imir wis simraw d sdîs
--------------------------------------------------------------------------------

Kaygat yan dars izerf gh usselmed. Ifukk ad yeg usselmed, beàda gh tferkiwin timezwura timegratin, fabur, ifukk ad yeg usselmed amezwaru anebzaz. Ifukk ad yamu usselmed n tzûri d win twuri, irxu f kaygat yan ad ikcem s usselmed ufella s tengaddayt ikmmelen nger as d wiyyâd f tegrat (tarselt) n tzidâr.
Ifukk ad teswates tenkra tasimghuri n tixeft n ufgan, timghuri ikmmelen, d tesdusi n luqqer izerfan ufgan, d tderfiyin nnes timegratin, d tissemghuri n umecucku d umesaraf d tiddukla nger imadanen, d trubba n uzûr d ddin kulluten, ghikli ifukk ad teswates asmad n tfasa n tmettin munnin f tmmestant n ufra.
Id babaten ad dar illa izerf izwaren gh ustay n wanaw n tnekra i tarwa nnsen.
Imir wis simraw d sa
--------------------------------------------------------------------------------

Kaygat ixef dars izerf ad idru s tderfit, gh tudert n wamun amwassan, ghikli dars izerf ad ifejjij s tzuriyyin (isefalkiten) d tmawast gh ufara n tussna, iswasêha gh theyyatin nnes.
Kaygat ixef dars izerf gh tmmestant n isâhaten nnes n tsekla d tedrimt lli d ilulen gh tyaffut nnes n tussna negh tasekla negh tazûri.
Imir wis simraw d tam
--------------------------------------------------------------------------------
Kaygat yan dars izerf ad ifejjij s yan ugerra wamun n ddunit lligh rad ilin izerfan d tderfiyin llif isawel lebrîh ad, ttiskarent gis.
Imir wis simraw d têzza


--------------------------------------------------------------------------------

Kaygat ixef llan fellas imaflaten i wamun lli yas iskaren i tixeft nnes ar ttimghur timghuri idrefen ikmmelen.
Ur a ittebendaq yan, gh usekkir n izerfan nnes d tderfiyin nnes amer isekraf lli isers uzerf ad isuger tussna s izerfan n wayyâd d tderfiyin nnes, d luqer nnsent, d usekkir n iwennan ghdemnin n ugerra yuman, d usâha yuman , d tnekra ifulkin gh wamun adimkrat.
Ur izri gh hêtta yat tsurest ad tiskaren izerfan ad s yan manik imyagalen d iwettasen n tmettin munnin, negh isentiyen nnesent.
Imir wis kra mraw
--------------------------------------------------------------------------------
Ur illa gh lebrîh ad yan imir lli yegan ad ittifsar is ad yakka i kra n tawwunkt, negh kra n trabbut, negh kra n ixef izerf ad isker kra n usekkir lli rad ixlu izerfan d tderfiyin lli d gis yuckan.

Irur t s tmazight : Hassan Id Balkassm, Brahim Ubella, Ahmed Raghib, Lahocine El Jouhadi, Ussus Mohamed, Bat Omar, El Farkhessi Mohamed, Ben Ihya Lahocine, Ouagrar Mohamed.
 
Mon cher Agorram, cette déclaration est déjà postée sur le site....!!

Merci!
 
desolé pour l'encombrement dans ce cas; je ne l'avez pas vue.ça permet comme meme à certains d'en prendre connaissance.la prochaine fois je regarderai de plus pres sur ce site avant de poster d'autre textes.

Tanemirt
 
Back
Top