Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

35- Ar as tinin zik s'bah' "tumlilin" acku mad h'ubban midden: ma imellulen, h'ubban midden timelli (d) tamimt, zund akwfay, zund tamment.
Wanna ifd'eren s ukwfay ar ittili d lxad'er-ns, negh a ifettu matalan immiqir yat tfruxt yusin akwfay, ar as ittini: "Sfd'er iyi gis" ix t-issen.
Akwfay dar l3rab ur a fellasen izray ghir igh gis md'in waxxa ghir s ud'ad'; igh maqqaren midden agellid s ukfay igh ur rad t-isu ar enn gis itgga tad'at'-ns tafasit, issumt.
Illa kra gh midden ma urd itffugh x tgemmi-ns zik s'bah' ghar igh illegh ad'ad' n tamment; ar gis ittekka snat tghawsiwin, yat gisent: asafar kullu yufen isafaren ad tga tamment, wis sin ar izzuwur tamimt s imi-ns h'etta igh iffugh s berra isella i gar lfal ur sul iks'ud' yat acku ifd'er s tamment f rriq (à jeun).
Lligh sul mz'z'igh ur ju sellagh x dar-ngh i ma innan i tghawsa ixd'ern "tasggant"; a illigh mqqurgh ar t-sellagh iwaliwn nxalafnin.
Kra igan tamazirt x tmizar n Sus d wawal-ns.
Actuken ar tinin "id'ili", Ayt Bu 3amran ar tinin "asggan", nukni d Ih'ah'an d Ida U Tanan ar ntini "axedri".
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

36- Iga l3da gh dar midden, lkatir gh midden lli dar tella l3da ar sers sta3malen, a ten igan d tumgharin, ntentin ad dar llant l3wayd, h'etta kra gh irgazen wanna iskaren l3da ar gis t's's'an midden, ar as tinin: "Ar tcettat gh imi (n) inkan, amdru n tmgharin ad tgit", ar as tinin midden: "Ba 3ddi" negh "Ba H'mad" acku iga ajemma3 n tmgharin; wanna itgawaren d tmgharin gh dar midden ur iswa yat, inna gh isawl ar gis t'es's'an midden, ar as tinin: "Argaz ger irgazen, tamghart ger tiyyad'".
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

37- Men jumlat l3da-nsent, ix tenker kra n tmghart tiri l3fit a tsergh lud'u-ns, tsker askif-ns i tarwa-ns, ur dars l3fit, ar tawi azgwi tiri a tsker ma tra deghya ar tfettu s tadjart-ns, ar as ttini: "Fkiyi i Rebbi kra usafar melluln ad sergh lud'u-nw ad tud'd'agh" negh "Fkiyi ad jdergh l3du-nm" negh "Fkiyi ad kisegh t'it' n cit'an".
Awal-ad iga darsent l3da ix sul iga lh'al zik urta fd'ern midden, zegh tizwarn s ufella ism (n) l3fit yan ka iga; awal-ad h'etta a3raben ar t-tinin.
Ma igan az'iz'en ?
Tgat l3fit n jahennama lli bedda irghan, ur a txessi ula ar texmad ma tekka ddunit, tergha s lqudert n Rebbi, yukkel fellas zabanyat.
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

38- Ma igan lma3na n takat ?
Tin ddunit iga d-gis Rebbi nfa3t i isemgan-ns, ar as tinin l3fit negh takat, zund kra n lfgert mqqurn negh l3fit igguten yukwin gh kra n tgemmi negh kra n tagant ar as tinin midden: "teccat takat" negh "ikkatt usafu".
Wanna innan takat igh illa ma d-as isellan ar as ittini: "Ad agh gis yari Rebbi" (Que Dieu nous en préserve).
Awal-ad iga gar awal, yan mu tennit takat, inna yak: "Ak tecc".
Mac rar l3aqel-nk, iga dd3awt ixwcen; yan tkur3it tennis as: "Ad ak ikf Rebbi takat" negh "Ak ikf Rebbi i takat", xtad a igan dd3awt ixwcen dar imuselmn.
Igh immagh l3du d wayad' ighleb kra f kra, walli ighelben, igh ur i3fa ar ittini: "Gat asen takat".
Wanna iran a iqd lgirru gh dar kra yad'nin ar as ittini: "Fkiyi ad qdegh lgarru-yad a fellak i3fu Rebbi".
H'etta igh as yad inna i kra: "Fkiyi l3fit", ar as ittini: "Ak gis yari Rebbi".
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

39- Takat, yan tecca ur ila asafar, imma tamad'unt ar ttacka ar tejji.
Nigh ak: llan ismawn lli sa ur a nettiri a ten nini zik s'bah', h'etta gh lbhaym ula lh'ewayj lli tinawalnin, ghikan d ismawn n tmud'an.
Wanna d iqqan a inna ism n tmud'an zund d'd'iqt' negh tawla ar itqeddam awal yad'nin ifulkin fad ad as ur st'ffuren midden l3qul-nsn.
Matalan ix tftit dar kra umad'un (un malade) at id tz'urt, igh enn fellas tekcemt ar tgawart gh lguddam-ns f tesga-ns tafasit.
Ar as tinit: "Salamu 3alikum" rak ittini: "3alikum salam".
Ar as tinit: "Flan, mamenk an tgit ?", ar ak ittini: "Hayyagh lh'amdullah, mkelli ira Rebbi".
Ar as tinit: "Ma serk iga lh'al ?", ar ak ittini: "Madd ikkan dar Rebbi".
Ar as tinit: ""Mani tud'ent ?", ar ak ittini: "Ur fellak actkagh, ar iyi tamez' tawla, ur ak tid nnigh".
Ar as tinit: "A ig Rebbi tmi (n) lbas, as-t-ig Rebbi d ma ighfern dnub-nk".
Igh dars teffught ar as tinit: "Flan", ar d ak inna: "Ne3am".
Tinit as: "Ad ur dhect, tamad'unt ur tga akerrad' (chose honteuse), ingbi n Rebbi ad tga", ar ak ittini: "Nerd'a s lh'ukm-ns, neqbel kra yagh d yuzzen".
Igh d teffught, igh tmmaqqart kra nna t-issen, ar ak ittini: "Ma sa itactka flan ?", ar as tinit: "Flan iss3der, yaxt kra, ar t-tamz' innas n tazzanin".
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

40- Igh iz'ra urgaz wayad' id'3af neghd tghiyer lh'alt-ns ar as ittini: "Mak yaghen ?"
Ar as ittini: "Ur fellak actekagh"; ar as ittini ilemmadin ghaylli t-yaghen: "Ud'engh ya waxws".
Ar as ittini ghwan yad'nin: "A i3fu Rebbi".
Igh d kra a yactkan f kra ar as ittini: "Id'gam ntan yaxt waxws ur jju it't'as'"; ar as ittini ghwan yad'nin ar ikkat aghwrab: "Ngger iz'ran ur ssemghaynin" (Nous touchons les pierres qui ne germent pas) negh as inna: "Ur ax tid tennit".
Ghikan igh gis ih'ccem, wamma lwajeb (n) willi ur teh'camnin ganin iqwharen ar as ittini: "Actka f tazart ad ak tzayd tagudit d ya ugudi" negh as inna: "Ftu z'ur d Sidi Buzid (Saint Augment) ad ak izayd issufu yak".
Ur as ntini: "Ad ak ifk Rebbi lmut" acku lmut ur tga akerrad', yan mu temman ussan-ns ijebd iziker.
Ssem, urd lmut, a gis ks'ud'en midden, a gis ks'ud'en (d) tmud'an lli yas d itgaran, imma lmut nettat tga lferd' f kuyan, h'etta nettan ur a ittiibdar s'bah' ula lawqat yad'nin ghar ix tid yiwi wawal.
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

41- Kra urgaz nna dar illa kra u uyis ifulkin imil yawi azd Rebbi kra n tmad'unt, tili gis lmut-ns, igh dars yucka kra-ns umddakul iseqsat gh uyis-an zund ghikelli yadelli, is sul dars illa neghd uhu.
Igh ur issen is yud'en ula is immut ar as ittini: "A flan, mani ikka uyis lli-nk igan kada wa kada ?"
Ar as ittini bab-ns: "Awddi yiwi lbas-nk", ar as ittini ghwan: "Rebbi rad ak t-ixelf s ma t-yufen !".
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

42- Wamma yadelli midden ur ten swa d lbaym.
Mac lmut dar midden ur a ttiibdar.
Wanna mu immut kra (n) l3ar-ns imil yackd dars kra-ns umddakul d ur yiwin laxbar ima immuten, igh dars yucka igh ddan ar d msillimen ar semmqsan ngratsen gh lah'wal-nsn arkigh ilkem wawal walli mu md'an ussan-ns ar as ittini:
"Imma flan manzatin ?"
Ar as ittini: "Ifta s ghilli izgan idum".
Ar as ittini: "Ad agh ibdd Rebbi nuknin x twaliwin" negh ar as ittini "Rebbi ifkat Rebbi yiwit".
Ar as ittini: "Ad ak ifk Rebbi s's'ber gh lmud3-ns"
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

43- El wali d l3alim ut a ttinin midden "immut", ar fellas tinin "it't'as" negh "Imatti zegh tgemmi (n) lbat'el s ti lkaraym".
Ya umddakul d wayad' igh gan imddukal mqqurnin, yan gidsen ighwnan f ghwan yad'nin, ar as yakka yat tghawsa zund yat lkummit; imil t3ajbek tennit iyi: "Mani serk tekka xtad ?".
Ar ak tinigh: "Awddi tekkad gis afus igellin n flan; ad t-irh'em Rebbi, isamh'as".
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

44- Ssemm gh dar midden ur a ittiibdar x kra igan luqt, ghar ix tid tiwi luqt gh wawal, h'etta yan iran a t-ibder ar ittini:
"Ad agh yari Rebbi x kra mu ittiiks'ad' lbas-ns".
Ar tinin midden: "Flan igellin yud'en, ur igi ma tzerram, ur awn tid inna, icca igellin gh wah'lig-ns".
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

45- Ilgwmad'en ula netnin gan ssemm ixels'en, ur gisen illa lfal zik s'bah'.
Waxxa illa ma imaqqaren algwmad' zik s'bah' ur a itcfal, ar ittini: "S'bah' (n) ulgwmad' iga ambarki, ur gis bas".
Ilgwmad'en ur gisen lfal, is helli tiiks'ad'en acku izra3 gisen Rebbi ssemm, ili gisen dda i bnadem.
Ur a ten bahra addern midden abla ix tnid yiwi wawal, ar as tinin: "aghzayfu".
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

46- Agru (n) lbur nettan a ittarun ilfa3in (les vipères).
Illa gh midden ma t-ineqqan ix t-in ufan isdel tiglay, ar terz'z'an tiglay-ns, ar gisent elddin ilgwmad'en mz'z'inin, ar ten nqqan, nghint ula netta.
Illa gis lfal ula netta acku illa gis ssemm; ur as ntini alefsa (crapaud), ar as ntini "agru (n) lbur".
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

47- Ar neqqan afgan acku gan ssemm; ghikan d t'it' n kra gh midden.
Ar tinin midden: "T'it' (n) ufgan tga kullu ssemm, t'it' (n) ufgan tecqa igit amiyad' negh t-ur igi; wanna ra ite3jjab x kra n tghawsa negh kra (n) ufgan igit wanna ira igt, ar ittini zwar: "Tbarkellah" afadd a issawl.
Awal-ad ak fellas us's'ugh igh ra tsawlt gh kra zzuwur "tbarkellah" s imi-nk afadd a tsawlt, awal-ad iga ccert' a ittiinna gh dar imuselmen ula gh dar udayn.
Imma kunnin irumin ur kwn teh'kem t'it' acku iga darun lma3lum a tekkim lmizan, ar tinin midden: "Wanna ikkan lmizan yumz' laman x sih'er ula t'it' acku lmizan iga zund lh'erz.
Igh ra iffugh urgaz a imuddu s kra n tmazirt ar as tinint tfqirin: "A iwi h'enna ix tftit ar kra (n) lmdint ix ters'it, ad ur tzzuwurt h'etta yat ghir igh zwar tuzent ixf-nk, trart l3aql-nk, th'dut ixf-nk x tmgharin".
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

48- Zud matalen igh enn dark yucka kra urgaz s tgemmi-nk, yafen iwik ih'erc x kulci, x tirra ula tighri, ar ak ittini: "A flan, iwik ismun tid kullu".
Igh ur inna: "Tbarkellah" gh dar ta3jjub ar as terran midden gwmas (n) wawal, igh gid ah'cemn ar as tinin: "Tbarkellah ba3da", negh: "Ih'erc acku ilul as (n) lxmis".
Lma3na ilul as (n) lxmis ar as ittini: "Semmus gh wallen-nk".
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

49- Illa gh midden ma-d as ittinin: "Semmus" negh ar as ittini: "L3ama nit yughden".
Negh as isgelleb ils-ns ar as ittini: "Mligh ak tikwclin n ddu ils-inu ad ak-d quqqwind ghikad", i3ni ad gint wallen-nk zund tikwclin ddu ils ad gellbent, ad i3mu.
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

50- Ix teh'tajjat kra n midden gh dar kra (n) urgaz mqquren, igan kbir ljah, igh rad as tennit matalan: "xs'an iyi kra (n) midden".
Ar ak ittini netta: "Mnaw ak ixs'an, mnaw ad trit?"
Ar as tinit: "Afus-nk (n) midden" negh as tennit: "Semmus gh wallen (n) l3du-nk".
Igh as tennit "semmus", igh gik ur ih'cem ar ak ittini: "Berremnin gh wallen-nk" negh ak inna: "A y-aghiyul, izd ghikan ad tinin midden i wiyad'?"
Ghayad ar teste3malen midden ger irgazen d wiyad'; ama argaz matalan d tarwa-ns negh aytmas igh nit illa mad as innan ghikan ur a fellas ittawi.
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

51- Timgharin netentin a bahra ittiks'ud'en t'it' zund ix tenna kra n cibant i kra n tmghart it't'afen arraw ifulkin, zud igh as ghikad: "A illi h'enna, ifulki iwim".
Igh ur tenni "tbarkellah" ar as twajab ar as tini: "Uhu a xalti icca yam lxir, cc agayu-nm, illa yam iwi gher lh'urma n Rebbi", negh as tenna: "Icca yam lxir d wass igan umlil", negh as tenna igh ur gis th'cem: "Uxx ! Semmus gh wallen, ad am ikf Rebbi l3ma !"
Tamghart ar tiks'ud' s iwis t'it' acku ljenn ar ikkat f t'it' d imi (n) umiyad'.
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

52- Midden ar tiks'ud'en gh umiyad', igit argaz negh tamghart.
Wanna ssen midden is iga amiyad' ihelk mnaw midden, ar as tgan midden ljam igh gis ks'ud'en, ar tinin midden: "Ghwad iga ddrurt, ad as nsker mamenk ard as ng ljam".
Ar fellas temciwirn midden x tghurdin-ns, ar t-tajjan matalan arkigh it't'as, akkwinen fellas, adn as, qqenn as allen-ns, inin as: "Fiss a flan, a ur tennit walu, tes'bert ard ak ng ljam, imi-nk id'erra imuselmn kada wa kada yan ad t3adebt kiyin, ar ka tsawalt ur tsent ma illan, erz'em imi-nk s lxat'r-nk ad ak ur nerz' uxsan-nk s ugelzim (n) ljam".
Ghakudan ilemma ittiinra, issen is ittighdar, issen isd iqqan ljam imi-ns, ifis.
Tmi-nna gh d ikka ljam imi-ns, baraka, ur ra sul id'erru yan.
A igguten d igh isker ur issen ma isker.

Argaz ilan ghar yat t'it' gh dar midden, lfal-ns ixwcen zik s'bah'; igh a t'naz'en, ar tinin rrami.
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

53- Ljenn inra lins, igut fellas, iquwwu fellas.
Midden lli fhemnin ur a ten bahra addran ghir s wafulki acku igh nnan ma ixwcenn ra tten d'errun, igh a sawalent ar tinint temgharin "aït wad'an" negh nnant "willi tentel tisent" negh "ghwid yad'nin" negh "midden yad'nin" negh "imuselmen" negh "willi ur dharnin".
H'etta t't'elba lli ganin h'kaymin ar ten zerran igh ran at't'u3en kra lism icqan ar cttan aghrum war tisent, aghrum d zzbib iqquren, ilin gh lxelwa ma-gh-a ten ur iz'erra yan.
Ar z'erran ljenn lli f h'kemn, kra yad'nin ur dars lqudra ma-s-a ten iz'erra.
Mac wanna ur iccin tisent rad tbadel s's'ift-ns, ur a sul irwis midden acku tisent nettat a iskaren llun i wafgan.
Tssat'fut as tiremt h'etta ghikan, a fellas kkaten midden lamtal, ar tinin: "flan iga yas Rebbi tisent f wawal-ns".
 
Re : Interdictions de vocabulaire en tachelhit (Edmond Destaing-1925)

54- Igh ira ungwmar a iftu a igwmer, igh as inna kra zegh ayt tgemmi: "Mani trit ?"
Ar asen ittini: "Righ ad ftugh ad ferrjegh f ugayyu-nw", ar as ttinin: "Ad isahel Rebbi".
Igh gan lwalidin-ns zund innas ar as ttini: "A iwi ad ak issanf Rebbi ma ixwcenn gh ugharas-nk".
Igh d iffugh s berra, yan t-imaqqaren gh imdukal-ns ar as ittini igh illa s uskayn: "Lferact tambwarkit".
Ix ti tz'ra tbbaska-yad, ar t-ttinin walakin ar as sgurun gar awal, ar t-tajjan arkigh enn yitti ghrin as: "Wa flan aynna ttiwit necc ib3atal-ns".
Igh iga zund netnin ar asen itkuwaz, igh disen ingara ar ittini: "Rebbi a f ntkel urd yan, iferxan is a ka tehdaren".
 
Back
Top